یافتن جهت‌های جغرافیایی را جهت یابی گویند. جهت یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای ادای فریضه نماز است.

یکی از موارد بسیار حائز اهمیت برای کوهنوردان، نظامیان، جنگلبانان و … دانستن روش‌های جهت‌یابی است.

هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب نما یا GPS می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، اما مواردی نیز وجود دارد که امکان دسترسی به این نوع وسایل وجود نداشته و نیاز مبرم به دانستن جهت و مقصد حرکت وجود دارد. در این گونه موارد دانستن روش‌های دیگر جهت یابی که در گذشته نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته، بسیار مفید و کارآمد است.

روش‌های جهت‌یابی

جهت یابی دقیق نیاز به تجهیزات خاص و تخصصی خود دارد. که در آینده روش‌های استفاده از آن‌ها را در اختیار شما قرار خواهیم داد. در روش‌های جهت یابی بدون قطب نما و GPS ، روش‌هایی مخصوص روز، و برخی ویژه‌ی شب هستند. برخی روش‌ها هم در همه‌ی مواقع کارایی دارند. فقط باید توجه شود که:

• بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی‌ مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از GPS و قطب نما استفاده کرد و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
• آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای 23.5 درجه(بالای مدار رأس‌السرطان). در نیم‌کره‌ی جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد.

روش‌های جهت یابی با وسایل جهت یابی

• جهت یابی با قطب نما
• جهت یابی با GPS

روش‌های جهت یابی در روز

• جهت‌یابی با سمت خورشید
• جهت‌یابی با ساعت عقربه دار
• جهت‌یابی با سایه‌ی چوب (شاخص)

روش‌های جهت‌یابی در شب

• جهت‌یابی با ستاره‌ی قطبی
• جهت‌یابی با هلال ماه